- دگر شدن (نَ زَ دَ)
دگرگون گشتن. تغییر کردن. (یادداشت مرحوم دهخدا). متغیر شدن. (از آنندراج). به حالی دیگر درآمدن. از حالی به حالی دیگر شدن. تغییر یافتن و حالی به حالی شدن. (ناظم الاطباء). مبدل گشتن. عوض شدن از حالت سابق. بگشتن چنانکه در رنگ و عقیده و زمان و وضع و غیره. و رجوع به دگر گشتن شود:
چو بشنید بهرام رنگ رخش
دگر شد که تا چون دهد پاسخش.
فردوسی.
چنین گفت با شوی کای کدخدای
دل شاه گیتی دگر شد به رای.
فردوسی.
مرا نیز روز جوانی گمان
چنین بود و اکنون دگر شد زمان.
فردوسی.
درودی ز من سوی پیران رسان
بگویش که گیتی دگر شد بسان.
فردوسی.
ای روز چه روزی تو بدین زینت و این زیب
کز زینت و زیب تو دگر شد همه احوال.
فرخی.
ای چون گل بهاری خندان میان باغ
هر ساعتی چو روز بهاران مشو دگر.
فرخی.
ز هر بیغولۀ باغی نوای مطربی برشد
دگر باید شدن مارا کنون کآفاق دیگر شد.
فرخی.
دگر شوی تو ولیکن همان بود شب و روز
دگر شوی تو ولیکن همان بود مه و سال.
قطران.
جهانا چون دگر شد حال و سانت
دگر گشتی چو دیگر شد زمانت.
ناصرخسرو.
من دگرم یا دگر شده ست جهانم
هست جهانم همان و من نه همانم.
ناصرخسرو.
عشقت چو درآمد ز درم صبر بدرشد
احوال دلم باز دگرباره دگر شد.
خاقانی.
بدل مجوی که بر تو بدل نمی جویم
دگر مشو که غم تو دگر نمی گردد.
خاقانی.
چون نمی سوزی چه شد خاصیتت
یا ز بخت ما دگر شد نیتت.
مولوی.
قضا دگر نشود گر هزار ناله و آه
به شکر یا به شکایت برآید از دهنی.
سعدی.
قضا به نالۀ مظلوم و لابۀ محروم
دگر نمیشود ای نفس بس که کوشیدی.
سعدی.
پرسید زمن یار که احوال تو چون است
تا حال بر او شرح دهم حال دگر شد.
ملا نسبتی (از آنندراج)
چو بشنید بهرام رنگ رخش
دگر شد که تا چون دهد پاسخش.
فردوسی.
چنین گفت با شوی کای کدخدای
دل شاه گیتی دگر شد به رای.
فردوسی.
مرا نیز روز جوانی گمان
چنین بود و اکنون دگر شد زمان.
فردوسی.
درودی ز من سوی پیران رسان
بگویش که گیتی دگر شد بسان.
فردوسی.
ای روز چه روزی تو بدین زینت و این زیب
کز زینت و زیب تو دگر شد همه احوال.
فرخی.
ای چون گل بهاری خندان میان باغ
هر ساعتی چو روز بهاران مشو دگر.
فرخی.
ز هر بیغولۀ باغی نوای مطربی برشد
دگر باید شدن مارا کنون کآفاق دیگر شد.
فرخی.
دگر شوی تو ولیکن همان بود شب و روز
دگر شوی تو ولیکن همان بود مه و سال.
قطران.
جهانا چون دگر شد حال و سانت
دگر گشتی چو دیگر شد زمانت.
ناصرخسرو.
من دگرم یا دگر شده ست جهانم
هست جهانم همان و من نه همانم.
ناصرخسرو.
عشقت چو درآمد ز درم صبر بدرشد
احوال دلم باز دگرباره دگر شد.
خاقانی.
بدل مجوی که بر تو بدل نمی جویم
دگر مشو که غم تو دگر نمی گردد.
خاقانی.
چون نمی سوزی چه شد خاصیتت
یا ز بخت ما دگر شد نیتت.
مولوی.
قضا دگر نشود گر هزار ناله و آه
به شکر یا به شکایت برآید از دهنی.
سعدی.
قضا به نالۀ مظلوم و لابۀ محروم
دگر نمیشود ای نفس بس که کوشیدی.
سعدی.
پرسید زمن یار که احوال تو چون است
تا حال بر او شرح دهم حال دگر شد.
ملا نسبتی (از آنندراج)
